Een met fantasie geplaveide weg naar de werkelijkheid.

Kleine, grote formaten en series wisselen elkaar af langs de muren. Het ene schilderij trekt meer de aandacht dan het andere. Soms schreeuwend, fluorescerend, dan monotoon van tint. Je zou kunnen zeggen ‘voor ieder wat wils’. De lege flessen terpentine en de vele met gekleurde verf besmeurde poetsdoeken wijzen op een haast maniakale werker. Er wordt aan meerdere doeken tegelijk gewerkt. De hoeveelheid opgesteld werk in het atelier verraad een mogelijk grote productiviteit. Hier gebeurt het, in de kraamkamer, hier wordt gezweet, gezwoegd en gedacht.

Tijdens zijn reis over de weg bewandelde Mark Robert Peters talrijke zijwegen. Hierbij voerde hij procesmatig onderzoek uit naar inhoud en techniek, hetgeen resulteerde in een grote diversiteit aan werk. Vanaf zijn academietijd worstelt hij met een intrinsieke interesse voor wetenschap en kunst, die vaak filosofische vragen opwerpen. Zijn interesse in de niet direct begrijpelijke onderwerpen als quantummechanica, relativiteitstheorie of de snaartheorie zijn juist daarom interessant, omdat het refereert aan het totale zijn. Van het atoom tot heelal, micro- en macrokosmos, eindig en oneindig, maar niet grijpbaar. Fictie of non-fictie, echt of onecht, de intrigerende tegenstellingen maken je nieuwsgierig.

In beginsel werkte Mark volgens een concept, maar naarmate de tijd vorderde diende zich een meer intuïtieve werkwijze aan. De fase van het visualiseren van een concept kan bij hem uitmonden in een jarenlang proces. Het schilderen is een terugkerende discipline in zijn oeuvre waarbij de inhoud ondergeschikt is geworden aan het beeld. Hij laat zich meer leiden door sfeer, die o.a. door gevoel, emotie en muziek wordt bepaald.

In al zijn schakeringen en vormen roepen de abstracte werken van Peters tal van vragen en gevoelens op. Het zijn geen beelden die één, twee, drie te duiden zijn. Zijn het fotorealistische schilderijen van nieuwe ruimtelijke dimensies, het heelal of microscopische vergrotingen van virussen of enge ziektes? Evengoed kunnen het landschappen uit een sciencefictionfilm zijn. Het lijkt wel of diverse interessegebieden van hem in deze schilderijen bijeen komen. De beschouwer kan vele kanten uit.

Zelf zegt hij dat er geen verhaal of concept meer achter het beeld schuilt. Hij wil mensen een belevingswereld geven, een mentale ruimte, waarin men kan vertoeven en die rust geeft. Waarom spreken foto’s van het heelal zoveel mensen aan? Een interessante vraag omdat abstracte schilderijen door het grote publiek over het algemeen minder worden gewaardeerd, terwijl de foto’s van de ruimtetelescoop Hubble eigenlijk gewoon abstracte beelden zijn. Niet alleen het feit dat het een werkelijkheid weergeeft maakt ze zeer populair, juist ook het ‘onbekende’ fascineert mensen. Welke werkelijkheid schuilt er achter de onwerkelijkheid? Hetzelfde is van toepassing op het werk van Mark en dat is de reden dat zijn werk meer dan gemiddeld intrigeert.

De schilderijen kunnen ‘simpel’ of ‘makkelijk’ overkomen, maar schijn bedriegt.

Je zou kunnen stellen dat de werken intuïtief tot stand zijn gekomen, maar feitelijk zijn deze toch geconstrueerd. Een contradictie, die eerder met een werkwijze dan met een denkwijze heeft te maken hebben. Hij maakt weloverwogen keuzes over de te volgen technische stappen, maar laat genoeg ruimte over voor toevalligheden. Automatisch beïnvloeden esthetische motieven de keuzes van kleur en gebruik van te sturen technieken. Op een haast natuurlijke manier ontstaan hierdoor een schier oneindige reeks ‘ambachtelijke’ beelden.

De invloed van andere kunstenaars op zijn werk steekt Peters niet onder banken of stoelen. Eén van zijn grootste voorbeelden is de Duitse kunstenaar Gerard Richter, waarvan met name het abstracte werk uit de laatste helft van de jaren zeventig en de gerakelde schilderijen vanaf eind jaren tachtig hem aanspreken. De Nederlandse kunstenaar Martijn Schuppers interesseert hem vooral vanwege zijn gebruikte techniek. De voorliefde voor Richter heeft Mark in beginsel wel belemmerd in het maken van schilderijen. Hij wilde niemand kopiëren en van alle schroom ontdaan heeft hij na jaren van hard werken en experimenteren toch de vrijheid gevonden een eigen weg te volgen.

Het ambachtelijke proces is erg belangrijk voor het inlevingsgevoel en het eindresultaat. Laag voor laag wordt een schilderij opgebouwd tot het punt is bereikt om te stoppen. Een gevoelsmatige daad. Door de gelaagdheid ontstaat een spel van licht en ruimte. De diffuse en gladde afwerking van zijn doeken ‘ontmenselijkt’ het beeld. Het maken en het aanschouwen van zijn werk geeft hem een bijna spirituele ervaring, als een trance. Je zou het ook een vlucht uit de realiteit kunnen noemen. Peters noemt zijn werk dan ook abstracte schilderkunst met ruimtelijke inslag. Hij heeft zich niet voor niets met onderwerpen bezig gehouden zoals, utopieën, de surrealistische wereld, architectuur, kunst, muziek, het heelal en wetenschap. De ingeslagen weg van Peters voert de toeschouwer langs samengebalde indrukken, weergegeven in ruimtelijke veelkleurige landschappen. Een eindeloze weg die nog tot verrassende nieuwe wegen kan leiden. Weet, het niet direct verklaarbare, dat boeit!

Jan Vermeulen